Vücudumuzda hastalık etkilerine karşı bizleri koruyan bağışıklık sistemi (immun sistem) virüs, bakteri, patojen gibi hastalık yapıcı dış etkenlere karşı 3 savunma bariyeri bulundurur. Bu savunma bariyerlerinden ilk ikisi hastalık yapıcı etkenleri birbirinden ayırt edemez, tanıma özelliği yoktur.
Savunmanın birinci bariyeri deri ve mukoza gibi dış ortamla doğrudan temas eden yapılardan meydana gelirken, ikinci bariyeri fagositoz (hücrenin dış ortamdan hücre zarının kıvrılmasıyla oluşan bir cep ile madde alması) yapabilen bağışıklık sistemi hücrelerinden oluşur (nötrofiller, eozinofiller, makrofajlar gibi). Bunun dışında ateş ve iltihap savunmanın ikinci bariyerine örnek olarak verilebilir.
Beta glukan gibi etken maddeler savunmanın ikinci hattını uyararak bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar. Beta glukanlar savunmanın ikinci bariyerinde bulunan fagositoz yapabilen hücrelerin ve doğal öldürücü hücrelerin yüzey reseptörleri olan kompleman reseptörlere (CRS) ve toll benzeri reseptörlere (TLRS) bağlanarak bu hücreleri uyarıp bağışıklık sistemini harekete geçirir. Aynı zamanda anti kanserojen (kanser önleyici), anti angiyogenik (Kötü huylu malign kanserli hücrelerin vücut içi göçünde damar oluşturmalarını engelleyici) ve antioksidan (zehirli maddelerle birleşerek atılmasını sağlayan madde) özellikleri de bulunur.
Beta glukan içeren yiyecekler nelerdir?
Yulaf en zengin Beta Glukan kaynaklarından biridir. Arpa ve mantar ise Beta Glukan açısından zenginliğiyle yulaftan hemen sonra gelir. Kahvaltılarınıza veya ara öğünlerinize yulafı ekleyebilirsiniz. Taze meyve, tam tahıllı ekmekler, enginar, patates ve kuruyemişler de Beta Glukan oranı yüksek olduğundan bağışıklığı güçlendirmeye yardımcı olacaktır.
Kaynaklar:
Abbas AK, Lichtman AH, Pillai S, Cellular and Molecular Immunology, Saunders 2013.
Doan T et al, Lippincott’s Illustrated Reviews: Immunology 2017. Çevirenler; Günnur Deniz, Gaye erten, Yıldız Camcıoğlu, Nobel Tıp Evleri, 2017.
Hacettepe University Journal of Pharmacy, volume 35, number 2, July 2015, pp. 103-105, B-Glukanlar ve İmmün Sistem, Didem Şöhretoğlu, Ayşe Kuruüzüm uz.
Dalia Akramiene, Antalijuss Kondrotos, Janina Didziapetriene, Egidijus Kevelaitis, Effects of B-Glucans On The Immune System, Medicina (Kaunas) 2007;43(8).
Dr. Mehmet Kürşad Keskin, Hematolojik maligniteli hastalarda invaziv fungal enfeksiyonların Erken Tanısında Beta-Glukan testi, Etkinliğinin Araştırılması, uzmanlık tezi, Bursa 2009
